پیام خوزستان - صادرات نفت خام از اقلیم کردستان عراق به ترکیه با خط لوله کرکوک - جیهان پس از دو سال و نیم توقف از سر گرفته شد.
به گزارش خبرگزاری رویترز ، وزارت نفت عراق اعلام کرد در پی توافق موقت میان بغداد، اربیل و شرکت‌های خارجی تولیدکننده نفت برای شکستن بن‌بست فعالیت دوباره خط لوله صادراتی کرکوک -جیهان، صادرات نفت خام از منطقه کردنشین این کشور به ترکیه برای ارسال به بازارهای جهانی از پایانه نفتی جیهان از بامداد روز شنبه (پنجم مهر) از سر گرفته شده است.
بر اساس بیانیه رسمی وزارت نفت عراق، انتقال نفت با خط لوله کرکوک - جیهان از ساعت 6 صبح به وقت محلی (3 بامداد به‌وقت گرینویچ) آغاز و عملیات با سرعت بالا، کاملاً روان و بدون هیچ مشکل فنی قابل‌توجهی انجام شده است.
حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق، روز جمعه (چهارم مهر) در گفت‌وگو با شبکه کرد زبان «روداو» اعلام کرد که توافق سه‌جانبه میان دولت فدرال، دولت منطقه‌ای کردستان عراق و شرکت‌های نفتی خارجی فعال در این منطقه، امکان انتقال روزانه 180 تا 190 هزار بشکه نفت خام به بندر جیهان ترکیه را فراهم می‌کند.
آمریکا از این روند حمایت کرده و برای ازسرگیری صادرات نفت کردستان عراق با خط لوله کرکوک -جیهان فشار آورده است؛ جریانی که انتظار می‌رود سرانجام تا 230 هزار بشکه در روز نفت خام را به بازارهای بین‌المللی بازگرداند.
این اقدام در شرایطی انجام می‌شود که هشت کشور ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس) برای حفظ سهم بازار در حال لغو تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه خود هستند.
محمد النجار، نماینده ملی عراق در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، روز شنبه (پنجم مهر) به خبرگزاری آی‌ان‌ای (INA) گفت: عراق پس از ازسرگیری صادرات نفت منطقه کردنشین این کشور با خط لوله کرکوک – جیحان و اجرای پروژه‌های جدید در پایانه بصره، ظرفیت صادراتی بیشتری خواهد داشت.
وی افزود: اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس حق دارند خواستار افزایش سهم تولید خود شوند، به‌ویژه اگر پروژه‌هایی برای افزایش ظرفیت تولید داشته باشند.
باسم محمد، معاون وزیر نفت عراق، هم در این باره به رویترز گفت: ازسرگیری صادرات نفت منطقه کردنشین به افزایش مجموع صادرات نفت عراق تا سطح روزانه 3 میلیون و 600 هزار بشکه طی روزهای آینده کمک می‌کند.
وی تأکید کرد که سطح تولید و صادرات عراق همچنان در محدوده سهمیه 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز تعیین‌شده از سوی اوپک‌پلاس باقی خواهد ماند.
خط لوله کرکوک - جیهان از سال 2023 تاکنون غیرفعال بوده است. این توقف پس از آن رخ داد که دیوان داوری مالی در پاریس، ترکیه را به پرداخت 1.5 میلیارد دلار غرامت بابت صادرات غیرمجاز نفت اقلیم کردستان در بازه سال‌های 2014 تا 2018 محکوم کرد.
ترکیه در حال تجدیدنظرخواهی درباره این حکم است، اما آلپ‌ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه، طی پستی در شبکه اجتماعی ایکس ازسرگیری صادرات را تأیید کرده است.
جزئیات توافق و سازوکار تسویه بدهی‌ها
بر اساس طرح اولیه توافق‌شده در چهارشنبه هفته گذشته (دوم مهر)، اقلیم کردستان عراق موظف است روزانه حداقل 230 هزار بشکه نفت خام به سومو تحویل دهد و 50 هزار بشکه دیگر را برای مصرف داخلی نگه دارد.
فروش نفت از بندر جیهان از سوی یک بازرگان مستقل و با استفاده از قیمت‌های رسمی سومو انجام خواهد شد.
مقام‌های عراقی اعلام کردند که برای هر بشکه فروخته‌شده، مبلغ 16 دلار به یک حساب امانی منتقل می‌شود و به تناسب میان تولیدکنندگان توزیع خواهد شد. درآمد باقی‌مانده به سومو تعلق می‌گیرد.
شرکت دی‌ان‌او نروژ، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در اقلیم کردستان عراق اعلام کرده است که برنامه فوری برای صادرات با خط لوله کرکوک - جیهان ندارد، اما خریداران محلی همچنان می‌توانند نفت خام این شرکت را از طریق خط لوله ارسال کنند.
این شرکت و شریک سرمایه‌گذاری مشترک آن، جنل انرژی انگلیس تأکید کرده‌اند که موضوع بدهی‌های معوقه که مجموع آن حدود یک میلیارد دلار و سهم دی‌ان‌او حدود 300 میلیون دلار است باید در مذاکرات آینده بررسی شود.
بر اساس توافق، هشت شرکت نفتی و دولت اقلیم کردستان عراق متعهد شده‌اند ظرف 30 روز پس از ازسرگیری صادرات نفت، برای تدوین سازوکار تسویه بدهی‌های معوقه تشکیل جلسه دهند.