پیام خوزستان - زومیت / فناوری نوآورانه شرکت آمریکایی با پمپاژ آب به زیر زمین، برق را تا شش ماه ذخیره می‌کند و آینده‌ی انرژی را ارزان و مستقل از باتری‌ها می‌سازد.
شرکت آمریکایی کوییدنت انرژی (Quidnet Energy) مستقر در تگزاس، موفق شده است برق را با روش نوآورانه‌ی پمپاژ آب به زیر زمین، تا شش ماه بدون اتلاف انرژی ذخیره کند؛ رویکردی که به‌جای تلمبه‌زدن آب به ارتفاعات، آن را به اعماق زمین می‌فرستد.ذخیره‌سازی برق با کمک آب سابقه‌ای بیش از یک قرن دارد و فناوری برق آبی تلمبه‌ای سال‌هاست در مقیاس صنعتی به‌کار گرفته می‌شود. با این‌حال، کوییدنت انرژی با تغییر جهت این روش سنتی، یعنی پمپاژ آب به درون لایه‌های نفوذناپذیر زیرزمینی به‌جای بالابردن آن به مخازن سطحی، نوعی نسخه‌ی وارونه از این فناوری ارائه کرده است. جو ژو، مدیرعامل شرکت، این فناوری را چنین توصیف می‌کند: «مثل برق آبی تلمبه‌ای است، ولی وارونه.»
بازار ![]()
به‌گزارش ام‌آی‌تی تکنولوژی ریویو، آزمایش شش‌ماهه‌ی سامانه‌ی کوییدنت از اواخر سال 2024 آغاز شد و در ماه ژوئن، خروجی آن به 35 مگاوات‌ساعت انرژی رسید. نکته‌ی شایان‌توجه اینکه سامانه بدون هیچ نشتی یا خودتخلیه‌ای عمل کرد و انرژی بدون هدررفت درون مخزن باقی ماند.
چنین فناوری‌هایی که از توانایی ذخیره‌سازی برق برای هفته‌ها یا ماه‌ها برخوردار هستند، می‌توانند به افزایش بهره‌وری منابع تجدیدپذیر ناپایدار مانند باد و خورشید کمک کنند. از دیگر مزایای سامانه کوییدنت، این است که تجهیزات آن کاملاً در دسترس بازار هستند و می‌توان آن را با سرعت بالا راه‌اندازی کرد؛ عاملی که علاوه‌بر مشوق‌های مالیاتی، می‌تواند هزینه نهایی پروژه را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
ساخت تأسیسات تبدیل انرژی فشرده‌شده به برق، گام بعدی در مسیر توسعه‌ی فناوری کوییدنت است. این تأسیسات با توربین‌ها و تجهیزات لازم در دست ساخت قرار دارند و به‌گفته‌ی ژو، تمام اجزای موردنیاز آن از شرکت‌های موجود تهیه می‌شوند. او تأکید می‌کند که شرکت در این مرحله نیازی به اختراع یا توسعه‌ی فناوری‌های جدید ندارد و می‌تواند به مرحله‌ی استقرار در مقیاس‌های بزرگ وارد شود.البته، سامانه‌ی جدید همانند تمام سیستم‌های ذخیره‌سازی با مقداری اتلاف انرژی همراه خواهد بود. در سنجش بازدهی رفت‌وبرگشتی، مدل‌های اولیه نشان می‌دهند که این فناوری می‌تواند به حداکثر بازدهی 65 درصد برسد، هرچند تصمیم‌هایی برای کاهش هزینه‌ها احتمالاً بازدهی را به حدود 50 درصد می‌رساند.
بااین‌حال، چنین سطحی از بازدهی برای سامانه‌ای ارزان‌قیمت با ذخیره‌سازی بلندمدت همچنان قابل‌قبول است. پل دن‌هلم، پژوهشگر ارشد آزمایشگاه ملی انرژی‌های تجدیدپذیر آمریکا، می‌گوید اگر هزینه‌ها پایین باشد، حتی بازدهی متوسط هم می‌تواند نیاز شبکه را پاسخ دهد. او می‌افزاید در نهایت، همه‌چیز به رقابت بر سر هزینه‌ها بستگی دارد.
باتری‌های لیتیوم‌یون، به‌عنوان فناوری پیشتاز ذخیره‌سازی انرژی، معیار مقایسه برای فناوری‌هایی مانند کوییدنت محسوب می‌شوند. در طول 15 سال گذشته، هزینه‌ی این باتری‌ها حدود 90 درصد کاهش یافته و به گزینه‌ای اقتصادی برای جایگزینی نیروگاه‌های جدید گاز طبیعی تبدیل شده‌اند.
در رقابت با باتری‌ها، بهره‌مندی از یارانه‌های دولتی در ایالات متحده می‌تواند برگ برنده‌ی کوییدنت باشد. اگرچه در دوره دولت ترامپ بودجه انرژی‌های پاک کاهش یافت، اعتبار مالیاتی ذخیره‌سازی انرژی همچنان برقرار است. هرچند، قوانین جدیدی برای محدودسازی زنجیره تأمین به آن افزوده شده است.
براساس مقررات جدیدی که از سال 2026 اجرایی می‌شود، پروژه‌های جدید ذخیره‌سازی انرژی برای دریافت اعتبار باید اثبات کنند که دست‌کم 55 درصد از ارزش مواد استفاده‌شده در پروژه از منابع کشورهای «نگران‌کننده» تأمین نشده‌اند. این شرط عملاً واردات باتری از چین را که سهم بالایی در بازار جهانی دارد، ناممکن می‌سازد.
در نهایت، سامانه‌ی کوییدنت با سطح بالایی از محتوای تولید داخلی در ایالات متحده، شانس چشمگیری برای انطباق با مقررات جدید آمریکا دارد. این شرکت اکنون با همکاری سی‌پی‌اس انرژی، تأسیساتی را می‌سازد که قرار است در اوایل سال 2026 به بهره‌برداری برسد.