بزرگنمايي:

پیام خوزستان - اهواز - در کارگاه ساز سازی به هر طرف که نگاه می کنی چوب های خشک و آلات موسیقی به چشم می خورد، کمی آنطرف تر انواع رنده و اره های چوب بری که ویژه ساخت ساز چیده بود ؛ با خود این شعر مولانا را زمزمه می کرد: " خشک سیمی، خشک چوبی، خشک پوست / از کجا می‌آید این آوای دوست"
فرشید سیامکی سازنده جوان سازهای سنتی ایرانی ساخت این سازها را یک هنر کاملا حرفه ای بیان کرد و گفت: در گوشه کنار ایران هنرمندانی هستند که ساز می سازند و دراختیار نوازندگان و علاقه مندان موسیقی ایرانی قرار می دهند ، اما ساخت ساز یکی از هنرهای صنایع دستی است و نمی توان آن را یک حرفه صنعتی نام برد.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: تعداد سازندگان ساز هر روز کمتر می شوند چرا که نه مردم قدرت خرید سازهای سنتی را دارند نه متولیان فرهنگی هنری از سازندگان حمایت می کنند؛ از این رو سازندگان سازهای سنتی، کارگاه های خود را تعطیل و به دنبال کاری دیگر می روند.
این نوازنده ساز سنتی ادامه داد: جوانان امروز سازهای غربی از جمله گیتار را به سازهای سنتی ایرانی ترجیح می دهند و علاقه ای به موسیقی سنتی ندارند.
وی با بیان اینکه موسیقی سنتی ایرانی مخاطب خاص خودرا دارد،گفت: نشان دادن تصویر سازهای ایرانی در رسانه ملی می تواند کودکان وجوانان را با ساختار و نواختن این هنر اصیل ایرانی آشنا کند.
** قیمت بالای سازهای سنتی و کاهش استقبال هنرجویان موسیقی
سرپرست گروه موسیقی همدلان اهواز گرانی قیمت سازهای ایرانی را، بالارفتن قیمت ارز و وارداتی بودن برخی از اجناس مورد نیاز بدنه ساز بیان کرد و گفت: قیمت ساز تاثیر بسزایی در گرایش جوانان به سازهای غربی و سنتی دارد، چنانچه سازهای غربی به دلیل صنعتی بودن ساختار آنها، قیمت بسیار کمی نسبت به سازهای دست ساز ایرانی دارند و همین دلیل باعث کاهش استقبال از سازهای سنتی می شود.
این محقق نوازندگی و سازنده انواع ساز " دوتار خراسان شمالی و شرق خراسان" قیمت سازهای ایرانی را بین پنج میلیون ریال تا بیش از 200میلیون ریال بیان کرد و ادامه داد: قیمت سازهای موسیقی سنتی ایرانی بستگی به جنس ، کیفیت و ظرافت در ساخت ، پرداخت چوب و خیلی از عوامل دیگر دارد، چنانچه در ساخت سازهای ایرانی از چوب درخت توت برای ساخت کاسه ، استخوان قلم شتر برای دسته ، شاخ قوچ برای ساخت خَرَک، روده گوسفند برای پرده و همچنین پوست جنینِ گوسفند برای صفحه تار و ... استفاده شده و نیز سیم عود و صفحه کاسه این سازسنتی وارداتی است .
** حمایت سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی از سازندگان ساز
این نوازنده سنتور و عود حمایت نشدن سازندگان ساز از طرف سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی را دلیلی بر کاهش تعداد هنرمندان این فن بیان کرد و گفت: چنانچه از طرف این سازمان ، کارگاه هایی واگذار شود و نیز برای فروش محصول و خرید اجناس مورد نیاز حمایت شوند ، عمده مشکلات سازندگان برطرف خواهد شد.
سیامکی بیان کرد: هر هنری فوت کوزه گری خاص خود را دارد و هنر ساز سازی هم مستثنی از سایر هنرها نیست؛ فوت و فن کوزه گری همان تجربه است که با آزمون و خطا به دست می آید؛ ساخت ساز قالب استانداردی دارد که سازنده باید آشنایی کامل به نواختن آن ساز داشته باشد تا بتواند آن را از لحاظ فنی صحیح و استاندارد بسازد.
وی گفت: برخی از اساتید این فن ، فوت کوزه گری خود را در ساختن ساز مخفی نگه می دارند تا محصول ساخته شده انحصاری و بنام آنها ثبت شود، اما در بیشتر کارگاه های ساز سازی ، اساتید فن هنر خود را در اختیار شاگران خود قرار می دهند.
** ماشینی شدن سازگری
سیامکی که حدود 20 سال است نوازندگی می کند ادامه داد:سازندگان به 2 دسته بازاری و هنری تقسیم شده اند ، به گونه ای که در تولید سازهای صنعتی دیگر ارزش هنری مدنظر نیست بلکه تنها فقط به ارزش ریالی محصول می پردازند که خود عاملی در پایین آمدن کیفیت است.
این استاد سنتور با اعتقاد به اینکه سازندگان ساز خود باید نوازنده باشند گفت: سازندگان ساز باید نوازنده و ریتم شناس باشند و نیز داشتن گوش موسیقیایی در ساخت ساز ضروری است که این امکان را فراهم می آورد تا ساز بهتر و خوش صداتری ساخته شود.
وی که در چندین نمایشگاه استانی و کشوری محصولات خود را عرضه کرده اوضاع حرفه سازسازی را به هم ریخته و غیراصولی بیان کرد و افزود:سازندگان سازهای صنعتی با دستگاه های سی ان سی از قطعات درختان توت و سایر درختان کپی تراشی می کنند که در این کارگاه ها افراد جداگانه، کاسه ،دسته و دیگر قطعات را ساخته و دیگری قطعات آماده را می‌چسباند و در نهایت یک محصول ماشینی در کوتاهترین زمان ممکن تولید می شود که به عنوان یک محصول صنایع دستی ارزش هنری چندانی ندارد.
سیامکی تولید سالانه سازهای خود را پنج تا 10 ساز و بیشتر سفارشی بیان کرد و گفت: گاهی ساخت یک ساز چند ماه طول می کشد تا چوب آن خشک شود و این عامل باعث طولانی شدن فرایند تولید محصول می شود، اما در تولید ماشینی به دلیل اینکه از چوب خشک استفاده می کنند سالانه بین 100 تا 200 ساز تولید و به دلیل ماشینی بودن آن با قیمت پایین به فروش می رسد.
** پژوهش در ساز ایرانی
سیامکی پژوهش در عرصه موسیقی را نیاز و ضروری بیان کرد و افزود: سالهاست که تحقیقات مختلفی در خصوص ساخت سازهای غربی انجام شده که به همین دلیل به استاندارد مطلوبی رسیده اند اما در سازهای ایرانی چنین اتفاقی نیفتاده است ، که باید سازندگان ساز با همکاری و همفکری و ارایه تجربیات خود به یک قواعد و الگوی استاندارد برسند.
این نوازنده و سازنده تار،سه تار،عود و سنتور، تولید سازهای ایرانی را نیازمند صرف وقت و هزینه بیان کرد و گفت: برای بالابردن استاندارد ، کیفیت و جنس ساز ایرانی به تشکیل یک تیم باتجربه از متخصصان صوت شناسی،علوم آزمایشگاهی و اساتید موسیقی نیاز داریم که بتوانند بر روی ساختار انواع ساز تحقیق و نظر بدهند و به یک فرم واحد و قوی نسبت به سازهای غربی برسیم.
7165/ 6037