بزرگنمايي:

پیام خوزستان - بیست و پنجمین روز از آغاز هجوم سراسری عراق به ایران، از شدیدترین روزهای درگیری در خرمشهر بود. یگان‌های متعدد دشمن با پشتیبانی تانک‌ها و زره پوش‌ها که به شهر نفوذ کرده بودند، در محورهای مختلف، سنگر به سنگر با به شهادت رساندن یا مجروح کردن رزمندگان انگشت شمار خودی، تا بعدازظهر مواضع رزمندگان را یکی پس از دیگری تصرف کردند که در نتیجه به مرکز شهر و پل خرمشهر تسلط یافتند، ولی یورش شجاعانه حماسه سازان خرمشهر در عصر همین روز، بار دیگر شهر را از سقوط حتمی نجات داد و نیروهای دشمن عقب رانده شدند.
این مقاومت حماسی رزمندگان، نام خرمشهر را به خونین شهر تبدیل کرد.
در محور آبادان، نیروهای عراقی در ادامه پیشروی به 2 کیلومتری شهر رسیدند و جاده ماهشهر مجدداً بسته شد. در این روز نیروهای خودی در آبادان تقویت شدند. در اهواز اجرای آتش شدید و بمباران ادامه یافت و همکاری ضد انقلاب با دشمن گسترش پیدا کرد.
در محور سوسنگرد برادران پاسدار طی شبیخونی، 20 تانک دشمن را منهدم کردند و هوانیروز عملیاتی را در بستان به انجام رساند. در جبهه میانی، در محورهای دهلران و شور شیرین درگیری ادامه یافت. در محور گیلان غرب، نیروهای خودی با یورش به دشمن تعداد زیادی از افراد او را کشتند. محور قصرشیرین توسط دشمن تقویت شد. در جبهه شمالی ضدانقلاب نیروهایش را در چند محور متمرکز کرد. هواپیماهای دشمن به نقاط مختلف چندین شهر حمله کردند و در کرمانشاه با بمباران مدارس، دانشگاه و منازل مسکونی، تعداد زیادی از دانش آموزان و مردم را شهید و مجروح کردند. نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در این روز عملیاتی را در خاک دشمن به انجام رساند.
با گذشت بیش از سه هفته از تجاوز عراق، جمهوری اسلامی به دلیل بی ثمر دانستن تلاش‌های صلح، تصمیم قطعی خود را برای ادامه جنگ گرفته تا حقوق تضییع شده اش را با درهم شکستن نیروهای متجاوز بازستاند. مسئولین تلاش می‌کنند اهرم‌های سیاسی و حقوقی را به خدمت استراتژی جنگی درآورده، با شرکت در مجامع بین المللی از شتاب تحرکات دیپلماتیک عراق بکاهند. قدرت‌های بزرگ که کنترل خود را بر جریان حوادث منطقه از دست داده اند. نگران آینده جنگ و نتیجه آن هستند. هر دو ابرقدرت اظهار می‌کنند که پیروزی هر یک از طرفین، مغایر با ثبات منطقه خلیج فارس و مخالف منافع آنان است.
همزمان با 24 مهر 1359 مصادف با بیست و پنجمین روز از آغاز جنگ تحمیلی با تورق روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب چهارم، هجوم سراسری که توسط مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گردآوری شده، به بررسی وضعیت خرمشهر در این روز که از سقوط حتمی نجات یافت، پرداختیم که آن در ادامه این گزارش می‌آید؛
به گزارش سپاه خوزستان: «دشمن خرمشهر در حال پیشروی بوده و مواضع نیروهای خودی یکی پس از دیگری سقوط می‌کند.» گزارش دیگر حاکی است: «نیروهای عراقی تا حدود زندان خرمشهر پیش آمده اند.» حدود ساعت 17 سپاه آبادان اعلام کرد: «حدود 30 تانک، 30 زره پوش و 40 خودروی ارتش عراق از جاده کمربندی به داخل خرمشهر در حال پیشروی هستند و فقط عدۀ کمی از تکاوران، پاسداران و مردم دفاع می‌کنند. شهر در حال سقوط است. نیروهای عراقی تا پل خرمشهر پیشروی کرده، با تیربار به پل شلیک می‌کنند. امروز از 3 هلیکوپتر ارتش که برای خرمشهر مهمات و غذا می‌بردند، یکی سقوط کرد و دو فروند دیگر مجبور به فرود در منطقه دشمن شدند.»
در آستانۀ روز 24 مهر، دشمن از 3 محور پیشروی کرد و بر خرمشهر تسلط یافت. محور اول: جاده کمربندی، پادگان دژ و ساختمان‌های پیش ساخته کوی آیت الله منتظری واقع در شمال پل خرمشهر، محور دوم: کشتارگاه و خیابان چهل متری که با نزدیکی به مسجد جامع در واقع رخنه به قلب شهر محسوب می‌شود. محور سوم: تسلط کامل در بندر و نزدیکی به خیابان حاشیۀ رودخانه که با وضعیت پیش آمده سقوط خرمشهر حتمی به نظر می‌رسد.
محاصرۀ شهر موجب نگرانی و اضطراب بود. بچه‌هایی که در محاصره بودند، عده‌ای با شنا بنا به اظهار یکی از رزمندگان حاضر 3 خود را به شرق کارون رساندند، عده‌ای هم با بلم عبور کردند. در صحنه در این روز یکی از روحانیون به نام شیخ شریف در خیابان چهل متری به رگبار بسته شد و سپس یکی از نیروهای بعثی با خنجر به مغز وی کوبید و فریاد زد: «من یک خمینی را کشتم، من یک خمینی را کشتم.» در این روز یکی از روحانیون به نام شیخ شریف در خیابان چهل متری به رگبار بسته شد و سپس یکی از نیروهای بعثی با خنجر به مغز وی کوبید و فریاد زد: «من یک خمینی را کشتم، من یک خمینی را کشتم.»
کمبود نیرو به وضوح مشهود بود. جای شهدا و مجروحین، نیروی جدید جایگزین نشده بود. نیروهای باقی مانده در خستگی مفرط به سر می‌بردند. در چند خانه 5 نفر در مقابل 200 نیروی عراقی مقاومت می‌کردند. در خط دیگر 10 رزمنده با حدود 100 عراقی مقابله می‌کردند.
در ساعات آخر روز، در حالی که شهر در آستانه سقوط قرار گرفته بود، یورش شجاعانه رزمندگان مجدداً خرمشهر را از سقوط حتمی نجات داد و نیروهای عراقی با حمایت آتش فوق العاده سنگینی که توسط توپخانه سپاه به اجرا در آمد، عقب نشینی کرده، با سختی خود را به مدخل شهر رساندند.
خوزستان آخرین وضعیت امروز خرمشهر را چنین گزارش می‌کند: « دشمن چندین سنگر خود را در شهر تخلیه و عقب نشینی کرده است. پل اصلی شهر به دست برادران افتاده و فرمانداری دوباره به دست نیروهای خودی افتاده است.» به خاطر همین مقاومت‌های حماسه ساز در روز 24 مهر، ستاد تبلیغات شورای عالی دفاع، نام خرمشهر را به «خونین شهر» تغییر داد.
امروز آبادان زیر آتش شدید توپخانه، راکت و بمباران دشمن قرار داشت. به گزارش سپاه خوزستان: «دشمن تا 3 2 کیلومتر شهرآبادان پیشروی کرده است و بعدازظهر، جاده آبادان ماهشهر مجدداً بسته شد. نیروهای خودی در مسیر آبادان با نیروهای زرهی دشمن درگیرند. با ورود نیروی جدید به آبادان، قوای خودی در این شهر تقویت شدند.
ستاد لشکر 92 زرهی اطلاع داد که: «دشمن با ستون پنجم خود در آبادان و خرمشهر مردم را تشویق به خالی کردن شهر می‌کند تا از نیروهای دفاعی شهر بکاهد. همچنین لشکر 92 زرهی گزارش داد: «عده ای ضدانقلاب در مسیر رودخانه کارون با دریافت 112 قبضه مسلسل پایه دار و حدود 6 قبضه آرپی جی 7 از نیروهای عراقی، با دشمن همکاری می‌نمایند.»
گروه شناسایی سپاه اهواز گزارش داد: عده‌ای از برادران سپاه با کمک ژاندارمری و پشتیبانی توپخانه، در منطقه بیوض (جنوب اهواز) به نیروهای دشمن حمله کرده، با انهدام چندین تانک و خودروی عراقی، آنها را مجبور به عقب نشینی کردند و نیروهای خودی با عبور از کارون، مقداری زیادی مین از منطقه جمع آوری نمودند.»
اهواز امروز نیز زیرآتش توپخانه و بمباران دشمن قرار داشت. بنا به گزارش سپاه خوزستان: «در حمله شبانه برادران پاسدار به ستون تانک‌های دشمن در نزدیکی ده سید یوسف رامسه (غرب اهواز و جنوب حمیدیه)، حدود 20 تانک دشمن منهدم و تعدادی خودروی دشمن همراه با مقدار زیادی مهمات از بین رفت. طی این حمله 5 نفر از برادران شهید و مجروح شدند.»
سپاه سوسنگرد طی گزارشی اعلام کرد: «جاده اهواز حمیدیه سوسنگرد باز قابل تردد است. سوسنگرد از نظر مواد غذایی و بنزین در مضیقه شدید است. تکاوران قصد ترک سوسنگرد را دارند. نیروهای عراقی بین سوسنگرد و بستان، در روستای فنیخی پشت رودخانه مستقرند و در سابله برادران سپاه مستقرند. ارتش عراق بر رودخانه کرخه کور 5 پل شناور زده که چند تانک از آنها محافظت می‌کنند. و در حال حاضر حدود 100 تانک دشمن در روستای سیار احمدآباد کنار کرخه کور مستقر شده اند.»
از اوایل صبح درگیری شدیدی بین نیروهای دشمن و نیروهای خودی در شور شیرین، جنوب صالح آباد درگرفت که دشمن از زمین و هوا مواضع خودی را زیر آتش قرار داد. این درگیری تا ساعت 11 ادامه داشت. به گزارش ژاندارمری: «در این درگیری چند نفر از برادران پاسدار شهید و مجروح شدند.» طبق اعلام سپاه «در جریان همین درگیری مقداری از تجهیزات دشمن منهدم و عده‌ای از آنها کشته شدند.»
به گزارش سپاه غرب: «صبح امروز در یک حمله صبحگاهی به نیروهای مهاجم در منطقه گیلان غرب، 200 نفر از نیروهای دشمن در کیسه خواب خود نابود شدند، همچنین بر اثر آتش نیروهای خودی 80 نفر از نیروهای عراقی در حوالی گردنه نو به هلاکت رسیدند.»
برابر اعلام مرکز اطلاعات سپاه غرب کشور: «دشمن در بدو ورود به منطقه قصرشیرین نیروهایش را به صورت 47 پایگاه در منطقه مستقر کرد. اکنون تعداد پایگاه‌های خود را به 65 پایگاه افزایش داد که استعداد هر پایگاه شامل 135 نفر، 3 دستگاه تانک، دو قبضه توپ ضدهوایی و سایر وسایل پشتیبانی است. فرمانده نیروهای عراقی در قصرشیرین طرحی در دست اجرا دارد تا با بسیج تعداد بسیاری تانک و استقرار توپخانه سنگین و به کارگیری عده‌ای از عشایر، ضمن یک تک هماهنگ پادگان قلعه شاهین و اسلام آبادرا تصرف نماید.»
به گزارش سپاه غرب کشور: «تجمع و تراکم نیروهای ضدانقلاب در منطقه بابا یادگار، کوه‌های دالاهو و همچنین مناطق باینگان، پاوه و جوانرود رو به ازیاد است و حدود 4 تا 5 هزار نفر مسلح در این مناطق وجود دارند که بعضی هم مجهز به آرپی جی 7 هستند. این تجمع در مناطق مریوان، سردشت و در حد فاصل کامیاران سنندج نیز به چشم می‌خورد.»
امروز شهرهای مختلف خوزستان از جمله اهواز، آبادان، دزفول و اندیمشک مورد حمله و بمباران‌های هواپیماهای دشمن قرار گرفت.
میگه ای عراقی 3 بار به حریم فضایی پلدختر تجاوز کرده، دیوار صوتی را شکستند.
صبح امروز هواپیماهای دشمن به تنگ تیر در 40 کیلومتری خرم آباد حمله کردند.
کرمانشاه: در ساعت 11/17 امروز دو میگ عراقی به کرمانشاه حمله کردند و به یک دبستان، یک دبیرستان، چند منزل مسکونی، قسمتی از ساختمان دانشگاه رازی، چند مغازه و چند خودرو آسیب رساندند که طی این بمباران حدود 140 نفر شهید و 120 نفر زخمی شده اند که اکثر آنها دانش آموز هستند.
کرند: امروز یک میگ عراقی در کرند سقوط کرد و خلبان آن سوخت.
خلاصه اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش
اطلاعیه 186
برادران پاسدار ما طی دو شب گذشته به قلب نیروهای دشمن در منطقه حمیدیه هجوم بردند و 20 تانک و چندین سنگر و سلاح‌های سنگین و تعدادی کامیون مهمات مزدوران عراق را منهدم ساختند و تلفات جانی زیادی به آنان وارد کردند. در این عملیات 4 نفر از برادران پاسدار به درجه شهادت نائل گشتند. همچنین بامداد پریروز یک میگ عراقی در جزیره خارک توسط یکی از هواپیماهای جنگنده 27 ارتش سرنگون شد.
برادران پاسدار ما طی دو شب گذشته به قلب نیروهای دشمن در منطقه حمیدیه هجوم بردند و 20 تانک و چندین سنگر و سلاح‌های سنگین و تعدادی کامیون مهمات مزدوران عراق را منهدم ساختند و تلفات جانی زیادی به آنان وارد کردند. در این عملیات 4 نفر از برادران پاسدار به درجه شهادت نائل گشتند. همچنین بامداد پریروز یک میگ عراقی در جزیره خارک توسط یکی از هواپیماهای جنگنده 27 ارتش سرنگون شد
جنگنده‌های هوانیروز در 24 مهر، در حملات هوایی خود در منطقه غرب کشور، 7 قبضه توپ، 30 خودرو و 5 تانک دشمن را منهدم کردند و 65 نفر از مزدوران عراق را به هلاکت رساندند. در این نبرد یک هلیکوپتر توسط آتش دشمن سقوط کرد که خلبان و کمک خلبان آن به شهادت رسیدند. همچنین در 24 مهر، یک هواپیمای ارتش پس از انجام مأموریت هدف قرار گرفت که خلبان آن با چتر نجات به سلامت به زمین نشست.
اطلاعیه 193
چیره دستان دور پرواز نیروی هوایی ارتش، صبح امروز (59/7/24)، دو میگ عراقی را در آسمان عراق سرنگون ساختند و به سلامت بازگشتند.
اطلاعیه 195
سلحشوران هوانیروز در ساعت 16 روز 59/7/24، در منطقه جنگی ایلام، پاسگاه مرزی کاسکان، دوازده تانک و یک کامیون را منهدم و تعدادی از نیروهای عراقی را نابود ساختند. همچنین این دلاوران در ساعت 9 بامداد به پایگاه‌های دشمن در خوزستان، بستان و سوسنگرد حمله کردند و 10 تانک و تعدادی خودروی بعثی‌ها را نابود ساختند.
خلاصه بیانیه نظامی عراق
بیانیه 82
نتیجه جنگ دیروز و بامداد امروز به این شرح است.
زمینی: خسارات دشمن: 203 کشته و 20 اسیر. 66 تانک و 15 خودرو منهدم شد. یک هواپیما و یک هلیکوپتر در میدان نبرد سرنگون شد. خسارات ما: 15 کشته و 21 زخمی. انهدام دو تانک و یک خمپاره انداز.
هوایی: هواپیماهای دشمن در ساعت 7/35 به سلیمانیه، در ساعت 9/10 به بغداد و در ساعت 11/15 به بصره حمله کردند. در ساعت 11/30 سه هلیکوپتر دشمن کوشیدند در شمال راسال بیشه نیرو پیاده کنند. هواپیماهای جنگی از این هلیکوپترها پشتیبانی می‌کردند که با تیراندازی آتشبارهای ضدهوایی یک هلیکوپتر را مجبور به فرود کرده، و آن را منهدم ساختند و خدمه اش را اسیر کردند. همچنین دو هلیکوپتر دیگر و یکی از جنگنده‌ها را سرنگون ساختند. هواپیماهای ما پادگانی در نزدیکی نقده، پادگانی در کرمانشاه و مخازن تصفیه نفت تهران بمباران کردند و به سلامت بازگشتند.
بازتاب حملات و درگیری‌ها
رادیو کلن : برخلاف ادعاهای عراق دایر بر محاصره شهرهای آبادان و خرمشهر و پیشروی نیروهای زرهی عراق به آبادان، نیروهای زرهی ارتش ایران و چریک‌های محلی و افراد ژاندارمری این کشور موفق شده اند نیروهای عراقی را چندین کیلومتر به عقب رانده، همچنان خرمشهر و آبادان را در اختیار خود داشته باشند. نیروهای عراقی از مسافتی دور با توپخانه سنگین شهرهای خرمشهر و آبادان را زیر آتش گرفته اند.
رادیو لندن (بخش عربی): رادیو تهران اعلام کرد که نیروهای ایران و مردم آبادان، نیروهای عراقی را ناچار به عقب نشینی بیشتر کرده اند و اکنون نیروهای عراقی در فاصله 12 مایلی آبادان خود را برای حمله بعدی تقویت می‌کنند. آبادان از سوی مردم به صورت یک سنگر و دژ محکم درآمده و کلیه خیابان‌های آن سنگربندی و راه‌های ورود به آن بسته شده است.
آخرین گزارش رادیو بغداد حاکی است که عراقی‌ها آبادان را از سایر شهرهای ایران جدا ساخته و ارتباط آن را با خارج قطع کرده و رادیوی این شهر را به تصرف خود درآورده اند. نزدیکی اهواز نبرد به شدت ادامه دارد و ایران تعدادی از تانک‌های عراق را منهدم ساخته است. در اطراف دزفول و منطقه کوهستانی نزدیک ایلام نبردهای خونین جریان دارد.
جمهوری اسلامی ایران
پیام امام خمینی به ملت و قوای مسلح عراق: شما ای قوای مسلح عراق بهتر می‌دانید که این جنگ، که به ایران به وسیله قدرت‌های بزرگ تحمیل شده است، تاکنون چه خسارت‌های جانی و مالی و حیثیتی به شما وارد نموده است. قدرت‌های بزرگ که دستشان از مخازن بزرگ ایران کوتاه شده و سلطه و قدرتشان با همت ملت ایران و قوای مسلح آن قطع گردیده، اکنون به دست و پا افتاده اند تا با جنگ افروزی بین برادران، سلطه خود را اعاده دهند و چپاولگری خود را از سر گیرند. و شما ای ارتش عراق آلت دست نوکران سرسپرده ابر قدرت‌ها و دشمنان ملت‌های ضعیف شده اید. برخیزید ای غیرتمندان و این حزب جنایتکار را درهم کوبید و صدام و رفقای فاجر او را به جهنم فرستید و حکومتی اسلامی انسانی با همراهی ملت به دست آورید … و شما ای ملت شریف و مظلوم عراق که هرروز شاهد جنایت‌های این حزب و سران آن بوده و هستید؛ بدانید که این اشخاص شهرت طلب و سرسپرده به اجانب، اگر فرصت یابند، دیری نخواهد گذشت که اسلام و همه مظاهر آن را از بین خواهند برد… ای جوانان دانشگاهی، ای دانشجویان عزیز، به فریاد کشور و اسلام و ملت خودتان برسید و قهرمانانه قیام کنید که فرج شما نزدیک است و حزب خدا بر حزب شیطان غلبه می‌کند. و ای عشایر دلیر دجله و فرات! فرصت را از دست ندهید و دشمن اسلام و میهن عزیز خودتان را با قیام قهرمانانه از پای درآورید و دین خودتان را به اسلام و قرآن مجید ادا کنید… کمک به این دولت غیرقانونی غاصب کافر از گناهان کبیره و مخالفت عملی و قولی، در حد امکان، از واجبات الهیه است… من به همه دولت‌هایی که در این جنگ تحمیلی و یورش غیرانسانی به ایران، با دولت کافر بعث همکاری می‌کنند، چه همکاری تبلیغاتی و چه نظامی، به هر نحو که باشد، جداً اخطار می‌کنم که علاوه بر خذلان الهی و ننگ ابدی، از جزای عاجل به دست ملت‌های خود و ارتش نیرومند کشور اسلامی ما غافل نباشید…
عراق
میشل عفلق بنیانگذار حزب بعث: جنگ عراق با ایران پیش درآمد نبرد فلسطین است … سربازان عراقی به دنیا ثابت کردند که اعراب در یک جنگ پیروز شده اند.
فرستاده صدام به اندونزی: عراق آماده است از مواضع پیشروی خود در خاک ایران عقب بنشیند به شرط این که تهران حقوق بغداد را در پیمان 1940 به رسمیت بشناسد.
مواضع و اقدامات کشورها
کارتر در اجتماع مردم تیسویل پنسلوانیا: ما معتقدیم که مخاصمات ایران و عراق باید خاتمه یابد و طرفین برای حل اختلافات مرزی خود مذاکره کنند. این سیاست دیرینه کشور ماست که اختلافات ارضی باید بدون توسل به زور فیصله یابد. آمریکا معتقد است که امنیت ملی و تمامیت ارضی ایران در جهت ثبات بین المللی است. ما با هر تلاشی که برای تجزیه ایران و جدا کردن بخشی از پیکر ایران صورت گیرد، مخالف هستیم.
بیانیه وزارت خارجه آمریکا: در چند روز گذشته در مطبوعات آمریکا و بعضی کشورها گفته و نوشته شده که تماس‌هایی در سطح بالا میان دولت آمریکا و ایران در مورد آزادی گروگان‌ها و تحویل وسایل یدکی و تسلیحات جنگی از سوی آمریکا به ایران در ازای آزادی گروگان‌ها برقرار شده است. دولت آمریکا این گزارش‌ها را تکذیب می‌کند.
وزارت دفاع آمریکا: افراد پایگاه اکلین به گروه 36 نفری عملیات رادار زمینی و سیستم هشدار دهنده و کنترل هوابرد جنگ خلیج فارس، اضافه شده اند.
وزیر خارجه آمریکا: آمریکا قصد ندارد در امور داخلی کشورهای صادرکننده نفت مداخله نماید، ولی اعتقاد دارد این شکورها باید آزادانه نفت خود را از طریق آب‌های بین المللی صادر کنند. در تبادل نظرهای انجام شده با شوروی، هر دو کشور اطمینان داده اند که بی طرف باقی بمانند. آمریکا به این تعهد عمل خواهد کرد و انتظار می‌رود شوروی هم به این تعهد پایبند باشد.
برژنف: اختلافات ایران و عراق به ضرر ایران و عراق و کلیه کشورهای اسلامی است. این توطئه‌ها موجب تجاوزات بیشتر آمریکا می‌شود. از طرفی این اختلاف باعث تقویت اسرائیل در منطقه می‌گردد. اتحاد شوروی خواستار آن است که ایران و عراق اختلافات خود را پشت میز مذاکره حل نمایند.
رئیس امارات متحده عربی: آمریکا از نقشه‌های ماجراجویانه خویش صرف نظر نکرده است و به احتمال قوی دست به توطئه چینی برای انجام کودتا در ایران زده است.
روزنامه السفیر چاپ بیروت: شاه حسین لشکر سوم زرهی خود را از مواضعی در غرب این کشور به عراق اعزام داشته و نیروهای دیگر ان نیز به طرف مرز عراق با سوریه فرستاده شده اند. در حال حاضر حدود 50 جنگنده عراقی در پایگاه هوایی الزارق در اردن مستقرند.
امیر ابوظبی به رئیس جمهور فرانسه: منطقه خلیج فارس باید عاری از دخالت ابر قدرت‌ها باشد و آنها نیز چون ما فعالیت‌های خود را محدود به پشتیبانی از اقداماتی که برای پایان دادن به جنگ صورت می‌گیرد، بنمایند.