پیام خوزستان - اهواز- هفته گذشته با شدت گرفتن باد در مناطقی از استان خوزستان خاکسترهای حاصل از آتش زدن مزارع نیشکر که در مناطق آلوده به پرکلاغی‌ها معروف هستند، بخش‌های زیادی از محله‌های شهر اهواز مانند کوروش (کوی ملت) و زرگان اهواز سیاه‌پوش شد که نارضایتی‌ ساکنان این مناطق را به دنبال داشت.
قدس آنلاین-گروه استان ها: هرچند مسئولان محیط‌زیست خوزستان روش سوزاندن مزارع نیشکر یا همان «برداشت سیاه» را مورد تأیید نمی‌دانند اما معتقدند «به دلیل اینکه 160 هزار هکتار مزارع نیشکر در استان اشتغال‌زایی چشمگیری ایجاد می‌کند ما نمی‌توانیم مانع فعالیت‌ شرکت‌های نیشکر شویم.
» البته آن‌ها تأکید می‌کنند سهامداران نیشکر باید با اصلاح ماشین‌آلات مربوطه به سمت برداشت سبز بروند.
از سوی دیگر مدیران صنایع نیشکر هم ادعا می‌کنند ما دستورالعمل برداشت داریم و در زمان‌هایی که جهت باد به سمت شهر و مناطق مسکونی باشد کار برداشت را متوقف می‌کنیم.
برداشت سبز و سیاه
در برخی کشورها روش برداشت سیاه نیشکر انجام می‌شود اما آمار آن در مقایسه با ایران بسیار پایین‌تر است. در کشور ما حدود 80 درصد مزارع برداشت سیاه دارند اما در دنیا این رقم بین 10 تا 15 درصد است. البته شرکت‌های توسعه نیشکر در این زمینه با 2 چالش اساسی مواجه هستند. اولین مورد مربوط به زمانی می‌شود که گیاه نیشکر هنوز حالت سبز دارد و خیس است. در این شرایط به علت رطوبت نسبی کار برداشت سخت‌تر انجام می‌شود بنابراین سوزاندن این محصول قبل از برداشت کار را تا حد زیادی راحت می‌کند.

نکته دوم اینکه اگر نیشکر به روش سبز برداشت شود باقیمانده کاه وکلش آن‌که ازنظر میزان حجمی بسیار زیاد است می‌تواند در چرخه دیگری قرار بگیرد و به‌عنوان یک ماده در صنایع مختلف استفاده شود اما زنجیره تولید صنایع نیشکر در کشور هنوز کامل نشده و شرکت‌ها این قابلیت را ندارند که از تمام این‌ها باقی‌مانده‌ها استفاده مطلوب کنند بنابراین حتی اگر برداشت سبز هم انجام شود این برگ‌ها در زمین باقی می‌مانند و چون حجم آن بسیار زیاد است درنهایت باید سوزانده شود.
گوش شنوایی نیست
مدیرکل محیط‌زیست خوزستان در این رابطه ضمن ابراز مخالفت با این نوع برداشت اظهار می‌کند: محمدجواد اشرفی اظهار می‌کند: برداشت نیشکر که از آبان ماه شروع‌شده و تا اردیبهشت‌ماه ادامه دارد و لذا حدود 80 درصد مزارع به روش سیاه یا همان آتش زدن انجام می‌شود که به‌هیچ‌وجه مورد تأیید سازمان محیط‌زیست نیست.
وی بابیان اینکه طرح اصلاح روش برداشت از سال 95 آغازشده و بناست سهامداران با تجهیز مزارع به ماشین‌آلات جدید به سمت برداشت سبز بروند می‌افزاید: این در حالی است که تاکنون همکاری زیادی در این زمینه انجام‌نشده است.
وی در این رابطه می‌افزاید: متأسفانه شرکت‌ها سال‌های سال است که این روش قدیمی و منسوخ‌شده را در برداشت استفاده می‌کنند و در آخرین مرحله تذکرات لازم به شرکت توسعه نیشکر داده‌شده و در مراجع قضایی هم این موضوع مطرح‌شده است. درواقع سهامداران نیشکر باید با اولویت نسبت به خرید ماشین‌آلات مناسب جهت درو و برداشت نیشکر اقدام کنند.
مشکلی پیش نمی‌آید
درحالی‌که مسئولان و شهروندان از بارش خاکستر بر سر شهر شکایت داشته معتقدند که این اقدام نفس آن‌ها را گرفته است اماولید آلبوناصر»، مدیر روابط عمومی شرکت توسعه نیشکر صنایع جانبی در این رابطه می‌گوید: اینکه گفته‌شده که مردم نسبت به بارش خاکستر اعتراض دارند درست است اما ما می‌توانیم این را ثابت کنیم که کل عملیات آتش زدن مزرعه 7 الی 10 دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و دودی که به‌صورت مستقیم به بالا می‌رود پخش نمی‌شود. بعد از چند دقیقه هم که خاکسترهایی که شروع به ریزش می‌کند به‌قدری سبک هستند که در لحظه اول پودر شده و اصلاً ایجاد آلودگی نمی‌کند.
می‌افزاید: مردم باید بدانند در شرایط فعلی ما مجبور هستیم در برخی مزارع برداشت سیاه انجام دهیم تا بتوانیم شکر موردنیاز کشور را تولید کنیم. در شرایط فعلی که کشور در شرایط تحریم به سر می‌برد و عملاً امکان واردات ماشین‌آلات کشاورزی وجود ندارد ما نمی‌توانیم برداشت سبز را توسعه دهیم. با تمام توان تلاش کرده‌ایم و در حال حاضر 35 درصد برداشت به‌صورت سبز است اما بیشتر از این از عهده ما خارج است. حتی تلاش کردیم دستگاه‌های مربوط به برداشت نیشکر را در کشور مونتاژ کنیم اما ازآنجایی‌که حجم کار زیاد است و قطعات به‌راحتی وارد نمی‌شود این کار هم موفقیت‌آمیز نبوده است
آلبوناصر ادامه می‌دهد: از سوی دیگر اگر ما برداشت سبز را هم انجام دهیم کاه و کلش باقی‌مانده روی دستمان می‌ماند. درواقع مشکل اساسی ما برداشت نیست بلکه باقیمانده از برداشت است. در بسیاری از مواقع ما این‌ها را به‌صورت مجانی در اختیار صنایع پایین‌دست قرار می‌دهیم اما ازآنجایی‌که حجم آن بسیار زیاد است نمی‌توانیم آن را نگهداری کنیم و باید درنهایت سوزانده شود که در آن زمان بسیار خطرناک‌تر است. در حال حاضر حدود 20 هزار نفر در این صنایع مشغول به کار هستند و تاکنون هیچ موردی از موارد تنفسی در میان آن‌ها ایجاد نشده است.