پیام خوزستان - آبادان - آبزی‌پروری به عنوان یک فعالیت اقتصادی موفق در شهرستان خرمشهر این روزها گرفتار چالش‌هایی چون مشکل بازاریابی و صادرات است ، افزایش تولید در بخش آبزی‌پروری خرمشهر نیازمند توجه بیشتر و فراهم کردن زیرساخت‌ها، بازاریابی، برندسازی، توسعه صادرات و البته آموزش نیروی انسانی است.

به گزارش ایرنا آبزی‌پروری و بستر سازی مناسب در این بخش از فعالیت اقتصادی در بخشی از زمین های خرمشهر که در دوران جنگ تحمیلی در اشغال دشمن بود توانسته است در افزایش درآمد و ایجاد اشتغال در این شهرستان نقش آفرین و اثربخش باشد.اما توقف صادرات ناشی از محدودیت‌های کرونا در کنار افزایش قیمت انواع نهاده‌ها، نبود زیرساخت‌های لازم و افزایش هزینه‌های تولید ماهیان گرمابی در خرمشهر آسیب‌های جدی به صنعت آبزی پروری این شهرستان وارد کرده است.
قبل از بحران فراگیری کرونا و بسته شدن مرزهای تجاری با کشور عراق به طور متوسط سالانه 15 هزار تن ماهی پرورشی از مرز شلمچه به کشور عراق صادر می‌شد اما ممنوعیت واردات آبزیان از سوی عراق باعث متضرر شدن بسیاری از پرورش‌دهندگان آبزیان درخرمشهر شد.
خرمشهر دارای چند مجتمع پرورش ماهی و آبزیان از جمله مجتمع شهیداحمدیان با سه هزار هکتار وسعت است. مجتمع پرورش ماهی گرمابی شهید احمدیان خرمشهر از سال 1377 در فاز نخست با 55 شرکت تعاونی آبزی پروری و 900 فرصت شغلی و در فاز دوم در سال 1395 با 88 شرکت تعاونی و یکهزار و 300 فرصت شغلی در زمینه تولید انواع ماهیان پرورشی از نوع فیتوفاگ، کپور، آمور، بیگ هد و بنی فعالیت خود را آغاز کرد.
عده‌ای از تولیدکنندگان ماهی پرورشی در خرمشهر، ممنوعیت صادرات و کسادی بازار مصرف داخلی را از مشکلات این بخش دانسته و اظهار داشتند: ممنوعیت صادرات آبزیان به عراق مشکلی بر مشکلات پرورش دهندگان ماهی گرمابی در خرمشهر افزوده است.
آنان افزودند: هزینه‌های بالای تولید ماهی در مزارع پرورشی با فروش و مصرف داخلی جبران نمی‌شود مگر اینکه این محصول بازاری در کشورهای همسایه پیدا کند.
محمد امیری یکی از پرورش دهندگان ماهی فاز 2 شهید احمدیان خرمشهر گرانی و کمبود نهاده‌ها و خوراک ماهی را از مشکلات عمده آبزی پروران بیان کرد و گفت: قیمت یک تن جو در بازار آزاد 47 میلیون ریال و برای هر دوره از پرورش ماهی یک مزرعه 20هکتاری 130 تن جو نیاز است و با این گرانی قطعا قیمت تمام شده پرورش ماهی بیش از قیمت فروش آن خواهد بود.
وی احداث نشدن جاده دسترسی برای سایت و مزارع پرورش ماهی را از دیگر مشکلات پرورش دهندگان ماهی در خرمشهر دانست و افزود:در فصل بارندگی امکان تردد در سایت شهید احمدیان نیست و از طرفی احداث نشدن شبکه برق در سایت پرورش ماهی فاز 2 شهید احمدیان به مشکلات تولیدکنندگان افزوده است.
نجم منیعات از دیگر فعالان بخش آبزی پروری خرمشهر نیز گفت: هر کارگاه تولیدی در این سایت پرورشی 20 هکتار است و برای استفاده از ژنراتورهای هوادهی و روشنایی سایت نیاز به برق سه فاز دارد.
وی گفت:به منظور پرورش ماهی در استخرهای این سایت نیاز به استفاده از دستگاه‌های هوادهی است و نبود برق باعث کاهش میزان تولید شده است و اگر دستگاه های هوادهی در استخرهای پرورش ماهی افزایش یابد قطعا تولید ماهی افزایش خواهد یافت و متعاقبا اشتغالزایی بیشتری نیز به دنبال خواهد داشت.
منیعات اظهار داشت: از ابتدای آغاز تولید در پنج سال گذشته حوادثی چون خشکسالی، شوری آب، سیل و کرونا خسارت‌های جدی به صنعت پرورش ماهی در خرمشهر وارد کرد و در این زمینه حمایتی از سوی دستگاه های ذیربط و بانک ها صورت نگرفته است.
وی بیشترین تولید ماهی در سایت پرورشی شهید احمدیان را قزل‌آلا و کپور بیان کرد و گفت: در سال 98 به تولید قابل توجهی دست یافتیم اما با شیوع کرونا فروش ماهی با افت شدید در بازار داخلی و خارجی مواجه شد و صادرات آبزیان به عراق نیز متوقف شد.
منیعات با بیان اینکه کاهش درآمد در چندسال اخیر باعث عقب افتادن اقساط وام‌های پرورش دهندگان ماهی این شهرستان تا سه میلیارد و 900 میلیون ریال شده است گفت:این در حالی است که باید علوفه و خوراک ماهی را با قیمت بالا از بازار سیاه خریداری کرد.
وی ادامه داد: برای رفع مسایل و مشکلات سایت پرورش ماهی خرمشهر از جمله استمهال وام های بانکی طبق مصوبه استانی مکاتبات زیادی انجام شده ولی تاکنون هیچ اقدامی از سوی مسئولان ذیربط صورت نگرفته است.

یکی دیگر از آبزی‌پروران مجتمع شهید احمدیان خرمشهر گفت: در سال‌های گذشته کشور عراق بازار مناسبی برای ماهی پرورشی تولید خرمشهر بود اما کشور عراق با ایجاد حوضچه های پرورش ماهی ،بازار را اشباع کرده است ضمن اینکه دولت مرکزی عراق در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و به دلایل دیگر واردات ماهی به کشور عراق را محدود کرده است.
هاشم دیلمی درباره سهمیه نهاده‌ها و خوراک ماهیان پرورشی نیز گفت: امسال سهمیه جو و ذرت به نرخ مصوب به پرورش‌دهندگان ماهی اختصاص نیافت و آبزی پروران به ناچار همه نهاده‌ها را از بازار آزاد تهیه کردند که مقرون به صرفه نیست.
وی افزود: در صورتیکه برای حمایت از تولیدکنندگان و آبزی پروران اقدامی صورت نگیرد در سال آینده شاهد بیکاری تعداد بیشتری از جوانان و سرمایه‌گذاران در این بخش خواهیم بود.
مدیر اتحادیه آبزیان فاز 2 شهیداحمدیان خرمشهر نیز با بیان اینکه در حال حاضر 99 درصد مجتمع پرورش ماهی شهید احمدیان خرمشهر فعال و به تولید رسیده است گفت: از 88 شرکت تعاونی آبزی پروری 86 تعاونی فعال است که ضمن ایجاد اشتغال باعث امنیت منطقه شده است.
محمد ناصری به مشکلاتی چون خشکسالی، شوری آب و سیل در سال‌های 97 و 98 اشاره کرد و گفت: در این مدت بیش از 70 درصد مزارع پرورش ماهی این مجتمع خسارت جدی دیدند و امسال نیز به دلیل ویروس کرونا بازار ماهی رونق چندانی ندارد.
وی ضمن گله‌مندی از پرداخت نشدن خسارت سیل و خشکسالی به آبزی‌پروران خرمشهر گفت: طبق مصوبه هیات دولت مقرر شد برای بازپرداخت اقساط وام‌ به آبزی‌پروران فرصت داده شود ولی به این دلیل که منابع صندوق توسعه ملی مشمول استمهال نمی‌شود ،اقساط آبزی‌پروران 2 برابر شده و این امر سبب افزایش جرایم دیرکرد پرداخت وام‌ها شده است.
ناصری همچنین با بیان اینکه در طول پنج سال گذشته کار تولید پرورش ماهی را بدون برق آغاز کردیم و با توجه به شرایط اقلیمی و گرمای بالای 50درجه در فصل گرما ،برق برای ماندگاری نیروی انسانی ضروری است گفت: با پیگیری فرماندار، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و اداره شیلات پایه‌های برق فاز 2 مجتمع پرورش ماهی شهید احمدیان خرمشهر نصب شد ولی هنوز سیم‌کشی انجام نشده است و لذا فاز 2 مجتمع پرورش ماهی همچنان بدون برق است.
مدیر اتحادیه آبزیان فاز 2 شهیداحمدیان خرمشهر با بیان اینکه هفت کانال‌ طرح پرورش ماهی شهید احمدیان به طول 21 کیلومتر نیاز به بتن ریزی دارند ایجاد زیرساخت‌هایی چون آسفالت جاده دسترسی به این سایت را ضروری دانست و گفت: با توجه به اینکه زمین‌های این سایت باتلاقی است با کمترین بارندگی امکان تردد غیرممکن می‌شود لذا آسفالت برای تردد کارگران و آبزی پروران در این سایت لازم است.
ناصری همچنین با بیان اینکه هدف گذاری آبزی‌پروران خرمشهر در چند سال اخیر برای صادرات ماهیان گرمابی به کشور عراق اشتباه بوده است گفت: برخی از تولید کنندگان ایرانی اقدام به احداث حوضچه پرورش ماهی در کشور عراق کرده اند و سهمیه خوراک ماهی را با ارز دولتی دریافت و به این کشور صادر می‌کنند.
وی به موانع ایجاد شده برای صادرات آبزیان به کشور عراق از سوی این کشور نیز اشاره کرد و افزود:توقف واردات آبزیان از مرز شلمچه از سوی طرف عراقی باعث شد برخی از تجار، ماهی پرورشی را از مرز کردستان به عراق صادر کنند که این امر هزینه مضاعفی به تولیدکنندگان وارد ‌کرد.
ناصری صادرات سایت پرورش ماهی شهیداحمدیان خرمشهر به کشور عراق در سال گذشته را 24 هزار تن ماهی اعلام کرد و گفت: دولت مرکزی عراق در راستای حمایت از تولید داخلی ، واردات آبزیان را ممنوع کرده است لذا برای یافتن بازارهای جدید با برخی از سفارت‌خانه‌ها ارتباط برقرار کردیم.
مدیر عامل اتحادیه آبزیان خرمشهر نیز با بیان اینکه مشکل صادرات ماهی پرورشی خرمشهر فرامرزی است گفت: تمام زیرساخت‌ها برای صادرات ماهی پرورشی در شلمچه آماده است اما کشور عراق به دلیل افزایش تولید ماهی پرورشی در این کشور برای واردات ماهی اعلام نیاز نکرده است.
شاکر روشنفکر افزود: در حال حاضر مجوز واردات ماهیان دریایی از سوی عراق صادر شده است اما با وجود آماده بودن خودروهای حامل ماهی دریایی در شلمچه برای صادرات ،هیچ ماشینی از مرز رد نشده است.
وی در ادامه گفت: یکی از تجار مجوز صادرات 2 هزار و 500 تن ماهی منجمد دریایی به عراق را اخذ کرده است ولی تاکنون موفق به این کار نشده است.
روشنفکر هزینه تمام شده تولید یک کیلوگرم ماهی پرورشی را 300 هزار ریال عنوان کرد و گفت: در حال حاضر یک کیلوگرم ماهی به قیمت 200 هزار ریال از آبزی‌پروران خریداری می‌شود و این در حالی است که نهاده هایی چون جو در بازار آزاد به قیمت هر کیلوگرم 55 هزار ریال فروخته می شود ضمن اینکه نهاده‌های حمایتی که می بایست با قیمت کیلویی یکهزار و 350 ریال به آبزی پروان تحویل شود با وجود ثبت نام در سامانه جهاد کشاورزی تاکنون تحویل نشده است.

مدیر برق ناحیه جنوب خوزستان در خصوص مشکل برق سایت پرورش ماهی خرمشهر گفت: کارفرمای پروژه برق رسانی به مزارع پرورش ماهی فاز 2 شهید احمدیان ، شیلات است و برق جنوب هیچ دخالتی در اجرای این پروژه ندارد و فقط بر عملیات اجرایی این پروژه نظارت دارد.
اکبر ناصری افزود: در این راستا پس از تکمیل این پروژه و تحویل آن به مدیریت برق جنوب اقدام لازم برای اشتراک گذاری و خدمات دیگر انجام خواهد شد.
رئیس اداره شیلات خرمشهر در خصوص مشکلات ناشی از عدم تکمیل پروژه برق رسانی فاز 2 شهید احمدیان گفت: مسئولان شهرستانی و استانی به صورت جدی پیگیر تامین اعتبار مورد نیاز تکمیل پروژه برق رسانی به این مجتمع هستند و امیدواریم در آینده نزدیک مشکل برق این مجتمع برطرف شود. 
میلاد منیعات به مشکلات صادرات ماهیان پرورشی به کشور عراق نیز اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر به دلایل مختلفی دولت عراق محدودیت‌هایی برای صادرات ماهیان پرورشی ایران ایجاد کرده است.
وی توسعه بازارهای داخلی و فرهنگ‌سازی برای افزایش سرانه مصرف ماهیان پرورشی را راهکاری مناسب برای رفع مشکلات پرورش دهندگان آبزیان بیان کرد و گفت: جذب مشتری خارجی برای صادرات به سایر کشورها و جایگزینی گونه‌های پرورشی جدید و بازار پسند از جمله راهکارهای ضروری برای جبران خسارت وارده به تولیدکنندگان است.
رئیس کمیسیون کشاورزی، اتاق بازرگانی خرمشهر نیز گفت: پیشتر سالانه بیش از 15 هزار تن ماهی پرورشی از خرمشهر به کشور عراق صادر می‌شد اما با بسته شدن مرزهای کشور عراق پرورش‌دهندگان متضرر شدند.
احمد شریفات احداث بی رویه حوضچه‌های ماهی غیرمجاز در خرمشهر و سایر نقاط خوزستان را از دیگر عوامل اشباع بازار از ماهی بیان کرد و گفت: هزینه بالای تولید، کاهش قیمت خرید ماهی پرورشی و ممنوعیت صادرات بر صنعت پرورش ماهی تاثیر منفی گذاشته است.
وی در ادامه گفت: حدود2 ماه گذشته مرز کشور عراق از سمت کردستان به روی صادرکنندگان ماهی پرورشی بسته شد و این امر موجب نگرانی پرورش‌دهندگان ماهی شده است. 
شریفات ادامه داد: در راستای حمایت از تولیدکنندگان آبزیان باید بازارهای مصرف جدیدی شناسایی شود و در کشورهای پاکستان، روسیه و آذربایجان چنین بازاری وجود دارد.
رئیس اداره ترانزیت و حمل و نقل شلمچه نیز در این باره گفت: طبق بخشنامه صادره از سوی طرف عراقی ، این کشور در راستای حمایت از تولید داخلی و خودکفایی در پرورش آبزیان ، واردات ماهیان گرمابی و رودخانه‌ای را ممنوع کرده است.
هادی عطرفه افزود: در حاضر کشور عراق ورود ماهیان دریایی از مرز شلمچه را بلامانع اعلام کرده است و تجار ایرانی می‌توانند ماهیان دریایی را به این کشور صادر کنند.
برچسب‌ها
پرورش ماهی خرمشهر توسعه صادرات سازمان شیلات ایران