چاپ

پیام خوزستان -
دانش آموخته دکتری ژنتیک مولکولی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به سابقه خود در ثبت 52 ژن در بانک داده‌های ژنتیکی جهان در نتیجه انجام پایان نامه دکترای خود، گفت: سه سال از ارائه پایان‌نامه دکترای من می‌گذرد و بسیاری از نمونه‌های تحقیقاتی‌ام به دلیل گذشت زمان و نداشتن محلی برای ادامه تحقیقات، فاسد شده‌اند.
مریم نادری‌سورکی اظهار کرد: سه سال پیش در سال 95 از پایان نامه دکترا خود با عنوان "غربالگری و آنالیز ژن‌های کد‌کننده غده سمی عقرب ایرانی ادونتوبوتوس دوریه از طریق ساخت کتابخانه "cDNA" دفاع کردم. در پایان نیز موفق شدیم 52 ژن جدید در بانک داده‌های ژنتیکی جهان در رده عقرب‌ها به نام دانشگاه شهید چمران اهواز به ثبت برسانیم؛ همچنین توانستیم بسیاری از ترکیبات موثر در درمان بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های نورولوژیک و ام‌اس را شناسایی کنیم.
وی افزود: ادونتوبوتوس دوریه از خانواده بوتیده، یکی از خطرناک‌ترین عقرب‌های ایران است که از سال 2005 مورد توجه قرار گرفته است؛ در این پایان‌نامه برای اولین‌بار کتابخانه cDNA را از غده زهری این عقرب ایرانی با هدف شناسایی انواع رونوشت‌های آن ساختیم، سپس هر کدام از توالی‌های بیانی کتابخانه را برای شناسایی ماهیت پپتید تولیدی توسط آن‌ها، مورد ارزیابی‌های بیوانفورماتیک قرار دادیم.
این دانش آموخته دکترای ژنتیک دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: در نهایت مشخص شد که سموم بیشترین رونوشت‌های بیانی (42 درصد) را نسبت به دیگر ترکیبات زهری دارند؛ با استفاده از این روش ترکیبات عمده غده زهری شناسایی و پپتیدهای جدیدی کشف شد که برخی از این پپتیدها کاندیداهایی برای داروهای درمانی هستند.
شناسایی 6 ترکیب آنتی‌میکروبی جدید، کاندیدای جایگزینی با آنتی‌بیوتیک‌های فعلی
نادری‌سورکی هدف از اجرای این طرح را شناسایی ژن‌های کدکننده برخی ترکیبات غده زهری عقرب و در وهله دوم فراهم کردن یک چارچوب برای تولید انبوه بعضی از پپتیدهای غده زهری عنوان کرد و ادامه داد: در واقع در این طرح با بیان این ژن‌ها به‌دنبال این بودیم که بتوانیم آن‌ها را به تولید انبوه برسانیم. در این پروژه شش ترکیب آنتی‌میکروبی جدید نیز شناسایی شد که کاندیداهای مناسبی در صنعت تولید داروهای ضدمیکروبی برای جایگزینی با آنتی‌بیوتیک‌های فعلی هستند.
وی خاطرنشان‌کرد: در این پروژه برای اولین‌بار گزارش کاملی به همراه یافته‌های جدید از یک عقرب ایرانی ارائه دادیم و یک سم مؤثر بر کانال‌های سدیمی و همچنین یک پپتید سلولی دخیل در نقل و انتقالات آهن را در عقرب کشف کردیم؛ در نهایت ترکیب مولکولی زهر عقرب ادونتوبوتوس دوریه با ساخت کتابخانه cDNA از غده زهری آن شناسایی و با فراهم کردن چارچوبی برای بیان پپتیدهای زهری شناسایی‌شده، زمینه‌ای مهم برای پژوهش‌های آتی به‌خصوص تحقیقات هدفمند بالینی فراهم شد.
این دانش‌آموخته دکتری ژنتیک دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه این نتایج باید هم در حوزه بالینی و هم تحقیقات بیولوژیک آزمایش شود و بررسی‌ها ادامه یابد، تصریح کرد: ما فقط شناسایی این ژن‌ها را انجام دادیم اما گستره وسیعی برای ادامه کار و مشخص‌شدن اثر این ترکیبات در حوزه‌های مختلف درمانی وجود دارد. همچنین در این پایان‌نامه موفق شدیم دو ترکیب جدید در دنیا در میان تمام گونه‌های عقرب شناسایی کنیم که تاکنون در هیچ‌کدام از عقرب‌های دنیا شناسایی نشده بود.
نادری سورکی افزود: بعد از ثبت این ژن‌ها مدام از کنفرانس‌های خارجی دعوت‌نامه داشتم تا در آن کنفرانس‌ها برای سخنرانی درباره تحقیقات خود حضور داشته باشیم و یا سمیناری درباره کشفیات برگزار کنیم. تحقیقات ما تحقیقاتی پایه‌ای است و می‌تواند به عنوان بیسی برای حوزه‌های درمانی در نظر گرفته شود و برای بسیاری از بیماران صعب‌العلاج در حوزه پزشکی بسیار مفید باشد.
بلاتکلیفی برای جذب در هیات علمی دانشگاه و ادامه تحقیقات
وی تصریح کرد: شهریور 95 طبق قولی که گروه به من داده بود و طبق اعلام نیازی که گروه ژنتیک دانشگاه شهید چمران کرده بود، در فراخوان جذب هیات علمی شرکت کردم اما تقریبا سه سال است که پرونده جذب من بلاتکلیف مانده است.
این محقق ژنتیک خاطرنشان‌کرد: از مهرماه 89 با توجه به اینکه یک سری از اساتید بازنشسته شده بودند، با اعلام نیاز گروه و پس از گذراندن مصاحبه علمی، به صورت حق‌التدریس کار خود را در دانشگاه آغاز کردم؛ به این ترتیب سابقه‌ای حدود 10 ساله در زمینه تدریس در دانشگاه شهید چمران اهواز دارم. از ترم گذشته دیگر به صورت حق التدریس نیز به من کلاس ندادند. به طور خاص می‌توانم بگویم فرآیند جذب من در دانشگاه تبعیض‌آمیز بوده و حق من ضایع شده است.
نادری‌سورکی با بیان اینکه فراخوان جذب اغلب به دنبال اعلام نیاز دانشگاه‌ها اعلام می‌شود، گفت: من نیز به دنبال اعلام نیاز گروه ژنتیک دانشگاه برای جذب، اقدام کردم. من تمام مراحل جذب را طی کردم. فرآیند جذب یک فرآیند هفت مرحله‌ای است و در مرحله آخر، هیات عالی جذب دانشگاه باید حکم دهد.
این دانش‌آموخته دکتری ژنتیک دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: اما در نهایت دانشگاه شهید چمران اهواز اعلام کرد گروه ژنتیک نیازی به جذب هیات علمی ندارد. من حدود 10 سال در این جایگاه به صورت حق‌التدریس تدریس کرده‌ام، حتما گروه نیاز داشته که یک نفر را به این شکل به کار گرفته است. اگر گروه نیاز نداشت چرا در فراخوان اعلام نیاز کرد؟ یا چرا این مساله را در همان مراحل اول به من نگفتند و وضعیت جذب مرا سه سال بلاتکلیف گذاشتند؟ هنوز هم وضعیت من بلاتکلیف است. زمانی که وارد پروسه جذب شدم، 35 ساله بودم اما حالا 38 ساله هستم، خود دانشگاه شهید چمران نیز اکنون برای جذب عضو هیات علمی شرط سنی 37 سال را گذاشته است.
فاسد شدن بسیاری از نمونه‌ها به دلیل ادامه پیدا نکردن تحقیقات
نادری‌سورکی گفت: در این مدت من تلاش کردم که برای ادامه تحقیقات به دنبال اسپانسر بگردم و به دانشگاه‌های مختلف سر زدم اما هیچ‌کس راغب نبود که روی این طرح سرمایه‌گذاری کند. در این مدت نه کسی راغب بود برای ادامه تحقیقات همکاری کند و نه جایگاهی به من داده شد که کارم را ادامه دهم.
وی ادامه داد: من نمونه‌ها و دیتاها را در دانشگاه شهید چمران اهواز ثبت کرده بودم. همه برنامه من این بود که در دانشگاه جذب شوم و کارم را ادامه دهم. در این سه سال بسیاری از نمونه‌هایی که اگر روی آن‌ها کار می‌کردیم به نتیجه می‌رسیدیم، فاسد شده است و از بین رفتند. نمونه‌های تحقیقاتی را نمی‌توان نگه داشت. ثبت 52 ژن در بانک ژن، کار ساده‌ای نیست. بسیاری از اساتید که استاد تمام رشته خود هم هستند، کل تعداد ژن‌هایی که توانسته‌اند در داده‌های ژنی ثبت کنند، بیشتر از سه چهار ژن نیست.
این محقق ژنتیک ادامه داد: این حجم ژن‌های ثبت شده برای دانشگاه شهید چمران اهواز و من، یک سرافرازی بود. حداقل انتظاری که من داشتم این بود که به من جایگاهی داده شود تا روی این ژن‌ها کار شود.
نادری‌سورکی افزود: مهم‌ترین مشکل من در حال حاضر نداشتن حداقل جایگاه و حداقل درآمد است که اگر این‌ها را در اختیار داشتم، تاکنون تحقیقاتم را پیش برده بودم. در گذشته نیز با حداقل هزینه‌ای که از طریق تدریس به دست آورده بودم، تحقیقاتی را انجام داده بودم.
وی خاطرنشان‌کرد: از زمان فارغ‌التحصیلی، از دانشگاه‌های خارجی زیادی درخواست داشتم تا ادامه تحقیقاتم را در آن دانشگاه‌ها انجام دهم اما من دوست دارم اگر قرار است کاری روی این داده‌های جمع‌آوری شده انجام شود، این کار برای ایران و در ایران انجام شود.