بزرگنمايي:

خوزستان انلاين- عمر سينما در آبادان به سال 1287 برمي گردد و اين شهر به واسطه اهميتي که داشت با بيش از 13 سينماي عمومي و شش سينما متعلق به شرکت نفت، بيشترين سالن هاي سينما را در خوزستان بعد از تهران داشت.
پيش از پيروزي انقلاب، آبادان را شهر سينما ها مي گفتند، قلب نفتي ايران، آن سال ها بعد از تهران بيشترين شمار سينماها را داشت.
محلهٔ «ابو ابراهيم» که انگليسي ها به دليل سختي تلفظش به آن «بريم» مي گفتند، ويژهٔ خود انگليسي ها و البته کارکنان رتبه بالاي شرکت نفت بود.
ايراني ها و هندي هاي آن موقع آبادان از تماشاي فيلم در اين فيلم خانه محروم بودند و آن ها را به اين سينما راه نمي دادند.
بعد ها يک سينماي سيار به آبادان آوردند که «... نقاط مختلف آبادان آن روز، به ميدان ها و کوچه ها مي بردند و فيلم هاي بهداشتي را نشان مي داده اند و ترقيات بريتانياي کبير را» به نمايش مي گذاشتند.
سال 1311 هجري شمسي سينما «شيرين» در منطقهٔ شهري آبادان تاسيس شد و از همان ابتدا تماشاي فيلم در آبادان طرفداران زيادي پيدا کرد.
سال 1324 هم شرکت نفت سينما تاج را ساخت. سينما تاج سابق که اکنون هم در آبادان پا برجاست، معماري انگليسي دارد، براي ساختن اين سينما همه چيز حتي آجر هايش را هم از لندن آوردند.
تا سال 1357 جمعاً 15 سينما در آبادان ساخته شد:" تاج، نفت، گلستان، بهمنشير و پيروز وابسته به شرکت نفت بود و بقيه براي استفادهٔ عموم آزاد:" شيرين، خورشيد، رکس، متروپل، نياگارا، شهناز، ساحل، ايران، کيهان و سهيلا".
عبدالعلي لهسايي زاده در کتاب «جامعه شناسي آبادان» دربارهٔ سينماهاي آبادان نوشته است:«... از نظر طبقه بندي شهرداري، پنج سينماي شهر درجه دو و پنج سينما درجه 3 بودند، سينماهاي شرکت نفت از لحاظ درجه بندي اين گونه بود"تاج، نفت و گلستان درجه يک و بهمنشير و پيروز درجه 2 بودند و از نظر گنجايش هم، سينما تاج 1178 نفر، گلستان 250 نفر، نفت 1000 نفر و سينما بهمنشير 900 نفر ظرفيت داشتند.»
اما در مجموعه تحقيقاتي که دفتر پژوهش ها و برنامه ريزي فرهنگي در ارديبهشت سال 1357 دربارهٔ استان خوزستان انجام داد، سينماهاي شهر آبادان نيز مورد پژوهش قرار گرفت.
در کتابي که با عنوان «بررسي مراکز فرهنگي شهرهاي استان خوزستان- کتاب چهارم» بر اساس آمار سال 57 منتشر شده، چنين آمده است: «در شهر آبادان، مجموعاً 15 سينما مورد شناسايي گروه اطلاعات و آمار خوزستان قرار گرفت با اين مهم که مشخصات 8 سينما در اختيار پرسشگران اين مرکز قرار نگرفت (5 سينما به اسامي تاج، نفت، گلستان، بهمنشير و پيروز به سبب وابسته بودن به شرکت نفت، 3 سينما به اسامي نياگارا، شهناز و ساحل به سبب تعطيل بودن در زمان بررسي).»
به همين دليل هم پژوهش ها بر مبناي 7 سينماي ديگر انجام شد: «7 سينماي آبادان با 5120 متر مربع سطح کل و 4980 متر مربع سطح زيربنا به ترتيب 89 درصد از سطح کل و 38.2 درصد از سطح زيربناي مراکز فرهنگي شهر آبادان را شامل مي شوند.
بيشترين سطح اشغال شده توسط اين مراکز 1500 متر مربع و کمترين سطح 420 متر مربع است، با توجه به اينکه به استثناي يک سينما که 140 متر مربع فضاي آزاد در اختيار دارد، تمامي سطح اشغال شده از سوي اين مراکز مربوط به سطح زيربنا است.»
گنجايش سينماهاي شهر آبادان از 680 صندلي که کمترين تعداد تا 1000 صندلي که بيشترين تعداد است متفاوت بوده است، از تأسيس اولين سينماي آبادان تا سال 1346 که آخرين سينماي اين شهر تاسيس شد، 5 سينماي ديگر در اين شهر شروع به فعاليت کرده اند.
در ادامهٔ پژوهش هاي مربوط به سينماهاي آبادان چنين آمده است: «از نظر نحوه تصرف، 4 سينما ملکي و 3 سينما استيجاري بوده است. از نظر طبقه بندي شهرداري ها 5 سينما درجه 2، و 2 سينما درجه 3 شناخته شده اند.
از نظر زمان نمايش فيلم (سانس) 4 سينما داراي 4 نوبت نمايش و 3 سينما داراي 5 نوبت نمايش بوده اند. نوع فيلم هاي مورد نمايش از لحاظ کشور سازنده فيلم بدين ترتيب بوده که 3 سينما اقدام به نمايش فيلم هاي خارجي مي کرده اند و 4 سينما، هم فيلم هاي خارجي و هم فيلم هاي ايراني نمايش مي داده اند. فيلم هاي خارجي نمايش داده شده در اين سينما ها به ترتيب اولويت ساخت کشورهاي ايتاليا، آمريکا، ژاپن، هندوستان، چين (هنگ کنگ)، انگلستان و فرانسه بوده اند.»
**** نقش خوزستان در ساخت نخستين سينماها براي صنوف مختلف
در کنار تمامي اولين ها و از همه مهم تر خاستگاه بودن خوزستان در حوزه ورود تاريخ و تمدن بايد به نقش اين استان در ساخت نخستين سينماهاي کارمندي و کارگري و نمايش فيلم هاي اکران اول ايراني و خارجي در سينماي شهرهاي مختلف خوزستان تاکيد کرد.
سينما شيرين نخستين سينماي عمومي آبادان، قبل از جنگ جهاني دوم، در اواخر دهه 1310 ساخته شد، صاحب اين سينما حاج محمد غوث احمديه که پيمانکار کنسولگري انگليس و اهل هندوستان بود، چند سال قبل از تاسيس سينما شيرين، صاحب سينماي "خيام" بندر بوشهر بود، که پس از ورشکستگي اين سينما به آبادان آمد و سينما شيرين را تاسيس کرد.
سينما شيرين به عنوان تنها سينماي غيردولتي آبادان در آن زمان، سينماي مجهزي با دو طبقه سرپوشيده و يک سالن نمايش تابستاني بود که پس از جنگ با افزودن دو طبقه ديگربه ساختمان آن، تبديل به بزرگ ترين سينماي خوزستان بلکه ايران شد.
سال 1315، رحيم حساميان که بعدها تهيه کننده شد، سينما شيرين را از حاج محمد غوث خريد و مدتي بعد به گنجي زاده فروخت.
فيلم هايي که در سينما شيرين اکران مي شد همزمان در سينماهاي برتر کشور هم به نمايش در مي آمد.
به گواه سينماروهاي قديمي براي اکران بعضي فيلم ها حتي جاي سوزن انداختن در سينما شيرين نبود؛ حتي بعضي از اهالي روستاهاي آبادان با چهارپايان و ديگر وسايل نقليه براي ديدن فيلم به سينما شيرين مي آمدند. حتي از شهرها و روستاهاي عراقي اطراف اروندرود نيز با قايق براي تماشاي فيلم به آبادان مي آمدند.
سينما شيرين با شروع جنگ تحميلي در سال 1359 تعطيل و هيچ گاه بازگشايي نشد و در اثر جنگ خسارت هاي بسياري به آن وارد شد.
اين سينما در 17 خرداد 1385 با شماره 15626 در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده و به تملک سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري درآمد.
خاستگاه برخي عوامل مطرح سينماي کشور نظير " ناصر تقوايي، امير نادري، احمد نجفي، کيانوش عياري، رضا فياضي، رضا خندان، سيروس مقدم، سيدعلي سجاد حسيني، حجت الله سيفي، عبدالحسين برزيده، حميد لبخنده، مهشيد افشارزاده، بيژن امکانيان، علي اصغر شادروان، انسيه شاه حسيني، محمد علي باشه آهنگر، مجيدجوانمرد، مهرداد خوشبخت، نادر سليماني، سيامک شايقي و رضا سبحاني" استان خوزستان و به ويزه شهر آبادان بوده است.

*** بهمن ماه 1394 افتتاح سينما مهر آبادان
مجيد عيدان مدير و مسؤول بخش خصوصي سينما مهر آبادان گفت: مردم سينما دوست آبادان که چندي است با سينما قهر کرده اند، از ين پس هر هفته شاهد فيلم هاي سينمايي روز کشور مي باشند.
سالن سينما مهر که در گذشته در اختيار اداره ارشاد بود به بخش خصوصي واگذار شد و با بهره برداري از آن به عنوان تنها سينماي ديجيتال فعال آبادان شد.

*** تولد دوباره سينما نفت آبادان
مدير عامل شرکت پالايش نفت آبادان از راه اندازي کامل سيستم پخش فيلم به صورت ديجيتال در سينما آبادان خبرداد.
حبيب اله ابوالحسيني اعلام کرد:با راه اندازي کامل سيستم پخش فيلم به صورت ديجيتال، سينما نفت آبادان تولدي ديگر يافته و پذيراي شهروندان هنردوست آباداني خواهد بود.
وي افزود: بنا بر وعده مجري طرح، بهره برداري از اين سينما با امکانات جديد بزودي امکانپذير مي شود.
مدير عامل پالايشگاه آبادان ادامه داد: خريداري دستگاه سيستم پخش فيلم به صورت ديجيتال نيازمند طي مراحل اداري، تهيه شرح کار، تعيين مشخصات فني مورد نياز، اخذ مجوزهاي لازم به منظور تخصيص اعتبار، برگزاري مناقصه و خريد بود که خوشبختانه با پيگيري هاي انجام شده از سوي همکاران در ادارهاي مختلف، اين کار انجام و برنده مناقصه مشخص و عمليات خريداري، نصب و راه اندازي سيستم ديجيتال توسط پيمانکار شروع شده است.
وي اعلام کرد: شرکت بر اساس مسئوليت هاي اجتماعي خود و در جهت رفاه حال همشهريان هنردوست و خوش ذوق آباداني، هزينه خريداري اين دستگاه را که بالغ بر٨٠٠ ميليون تومان بوده، پذيرفت.
ابوالحسيني اظهار کرد: محدوديت منابع مالي که تمام سازمان‎هاي دولتي با آن دست به گريبان هستند، کمبود اعتبارات و نبود نقدينگي مناسب و طي کردن مراحل قانوني خريد از جمله عوامل تاخير در مجهز کردن سينما نفت بوده است.
به گفته وي، اين سينما متعلق به همه شهر و منطقه بوده و نگهداري از اين سرمايه ارزشمند و تاريخي وظيفه همگي ما است.
مديرعامل شرکت پالايش نفت آبادان در پايان اظهار اميدواري کرد: با تغيير سيستم نمايش فيلم سينما از آنالوگ به ديجيتال بار ديگر شاهد حضور پرنشاط شهروندان عزيز براي تماشاي فيلم در اولين سينماي مدرن خاورميانه باشيم.
سينما نفت آبادان که به لحاظ سبک معماري و شهرت، در ايران بي همتاست، ٩٦٠ نفر گنجايش تماشاگر دارد.
اين بناي تاريخي و فرهنگي که در نزديکي محله بوارده جنوبي قرار دارد با آجر نسوز قرمز رنگ، موسوم به آجر لندني ساخته و در سال 1323 با نام سينما تاج افتتاح شد.
از سينما نفت که محل اجراي نمايش و کنسرت هاي بزرگ بود، در بسياري از موارد به عنوان نماد آبادان ياد مي شود.

*** "سهيلا" با نام جديد "سينما آزادي"
مديرکل سينماي حرفه اي سازمان سينمايي کشور گفت: امسال کار نوسازي حدود 15 سينما در سطح کشور به اتمام مي رسد.
محمدرضا فرجي ظهر در بازديد از اماکن هنري و سينماي در حال ساخت آبادان با تاکيد بر اينکه مردم آبادان به طور واقعي اهل سينما و هنر هستند، افزود:آبادان طي سالياني به عنوان نخستين شهر داراي سينما در کشور بود اما در زمان حاضر از اين امکان بي بهره است.
وي اظهار کرد:اگر سينماي مهر از سوي اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي در اين شهر فعال شد به دليل بهره مندي مردم و عدم محروميت آنان از امکان سينما بوده اما به هر حال وجود يک سينما و يا پرديس بهترين امکان براي مردم هنر دوست و با فرهنگ آباداني است.
وي با اشاره به تعطيلي 12 ساله سينما آبادان (سهيلا سابق) به دليل وجود ايرادات فني به رغم انجام بازسازي پيشين آن تصريح کرد:خوشبختانه از زماني که حوزه هنري خواستار تعمير و بازسازي سينما آبادان شد، اين کار با سرعت و شتاب بسيار خوبي پيگيري و دنبال شد.
مديرکل سينماي حرفه اي سازمان سينمايي کشور با تاکيد بر لزوم همکاري و حمايت مسئولان آباداني و استاني در کمک به انجام و اتمام کار بازسازي سينما آبادان گفت:به طور قطع همراهي و کمک مسئولان، اتمام کار بازسازي سينما را به صورت ملموس تر، جدي تر و مناسب تري موجب مي شود.
فرجي با بيان اينکه ايرادات قابل رفع است، افزود:در زمان حاضر کار نصب سيستم پخش ديجيتال فيلم و صدا در حال انجام است و حضور، سرکشي و بازديد برخي از اعضاي کميسيون پنج وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از سينما آبادان در راستاي بررسي و رفع مشکلات احتمالي انجام شده است.
وي از افتتاح و بهره برداري اين سينما پيش از آغاز هفته دفاع مقدس خبر داد و اظهار کرد: بدون شک با گشايش اين سينما مردم هنر دوست و با فرهنگ آباداني از آن به خوبي استقبال مي کنند.